وجودلامپ در حال حاضر برای هر موقعیتی لازم و ضروری است.با توجه به انواع لامپ های روشنایی و تفاوت های آنها می توانیم بهترین گزینه رابرای محل مورد نظر انتخاب کنیم.باید توجه داشت که صرفا لامپ را به دلیل ارزان بودن خریداری نکنیم.معمولا لامپ های ارزان مصرف انرژی بالا و عمر مفید کمتری دارند.از لحاظ اقتصادی شاید لامپ های با کیفیت ازنظر قیمت گران تر باشند اما باخرید آنها تا چندین سال از خرید مجدد لامپ بی نیاز می شویم.در ادامه مقاله به بررسی انواع لامپ های روشنایی و مزایا ومعایب آنها می پردازیم:
1)لامپ رشته ای (Incandescent Bulbs)
لامپ رشته ای اولین نوع لامپ روشنایی است که در دنیا تولید شده است.ازتاریخ تولید اولین لامپ رشته ای بیش از صد سال می گذرد.در واقع لامپ رشته ای همان لامپ های معمولی وسنتی هستند.دراین لامپ ها رشته ای ازتنگستن وجود دارد که با عبور جریان ازآن باعث درخشش آن می شود و اصطلاحا لامپ را روشن می کند.رشته تنگستن توسط خلا یا گاز نیتروژن احاطه شده است.در لامپ های رشته ای جریان ناگهانی باعث گرم شدن و سوختن رشته میشود.این لامپ ها تنها 700 تا 1000 ساعت کار می کنند و اتلاف انرژی زیادی دارند.این لامپ ها در اندازه ها و شکل های مختلف در دسترس هستند.
2)لامپ فلورسنت (Fluorescent Lamps)
این لامپ ها که به لامپ مهتابی نیز شناخته می شوند پیچیده تر از لامپ های رشته ای هستند.دراین لامپ ها یک لوله فلورسنت بین کاتدها وجود دارد.لوله از جیوه و سایر گازها پر شده است و عبور جریان از آن باعث تابش در آنها می شود.پوشش فسفر در بیرون انرژی تابشی را به نور مرئی تبدیل می کند.این لامپ ها نسبت به لامپ های رشته ای انرژی کمتری برای تولید نور استفاده می کنند و دوام بیشتری نیز دارند.البته به دلیل لزوم پر کردن این لامپ ها از جیوه دفع و انهدام آنها کمی دشوار است.
3)لامپ فلورسنت فشرده یا CFL
این لامپ ها برای جایگزینی لامپ های رشته ای در خانه ها و ساختمان های تجاری طراحی شده اند.عملکرد لامپ های CFL مانند لامپ های فلورسنت است و به ازای تولید میزان نور مشابه توان کمتری مصرف می کنند.این لامپ ها شامل چند حلقه لوله ای پر از جیوه هستند و شباهت زیادی به لامپ رشته ای دارند.
4)لامپ هالوژن (Halogen Lamps)
این لامپ ها نسخه بهبود یافته لامپ های رشته ای هستند.در این لامپ ها رشته تنگستن با یک پوشش شفاف پوشانده می شوند.همپنین در این لامپ ها مقدار کمی هالوژن بایک گاز بی اثر وجود دارد به همین دلیل به آن لامپ هالوژن می گویند.گاز بی اثر باعث افزایش روشنایی و طول عمر لامپ و در نتیجه زیاد شدن کارایی و درخشندگی آن می شود.از نظر اندازه نیز این لامپ ها نسبت به لامپ های رشته ای کوچکتر هستند.
5)لامپ متال هالید (Metal Halide Lamps)
لامپ متال هالید یا HM از یک لوله تخلیه یا لوله کمانی درون یک محفظه تشکیل شده اند.این لوله می تواند از جنس سرامیک یا کوارتز باشد و حاوی جیوه و نمک های متال هالید ویک گاز فعال ساز است.این لامپ ها نسبت به اندازه ای که دارند مقدار زیادی نور تولید می کنند و یکی از لامپ های کارامد هستند.این لامپها بیشتر در سالن ها چراغ راهنما و سیستم های روشنایی در فضای باز برای اهداف تجاری استفاده می شوند.
6)لامپ نئون (Neon Lamps)
لامپ نئون یک لامپ تخلیه گاز کم فشار است وبا نصب دو الکترود در یک پوشش شیشه ای کوچک مونتاژ می شود.لامپ های روشنایی استاندارد با مخلوط گاز آرگون یا نئون پر می شوند و لامپ های با روشنایی بالا با یک گاز نئون خالص پر می شوند.هنگامی که ولتاژ به این لامپ اعمال میشود گاز یونیزه شده و شروع به درخشش می کند.هنگامی که گاز یونیزه می شودعملکرد لامپ می تواند در ولتاژ پایین تری حفظ شود و ولتاژ نگهدارنده بسته به لامپ و جریان کار می تواند بین 10 تا 20 ولت متفاوت باشد.
7)لامپ ال ای دی (Light Emitting Diode)
لامپ ال ای دی درواقع مجموعه ای ازیک یا چند ال ای دی می باشد.این ال ای دی ها برای به دست آوردن شدت نور و رنگ مورد نیاز با هم ترکیب شده اند.ال ای دی قطعه ای نیمه هادی است که در آن برق بر روی دیود اعمال می شود ودر نتیجه جریان الکترون و رها شدن فوتون است.فوتون ها برای انتشار نور از دیود با هم ترکیب می شوند.مشخصات منحصر به فرد لامپ ال ای دی باعث شده است که این نوع لامپ به سرعت جایگزین سایر منابع تامین روشنایی شوند.
بعد از مقایسه انواع لامپ های روشنایی و تفاوت های آنها باید بتوانیم حدس بزنیم یک لامپ خوب چه ویژگی های دارد:
اول اینکه میزان مصرف کمتری ازانرژی داشته باشد و قیمت آن نیز مناسب باشد.
بتواند منطقه وسیعی به طور مثال یک اتاق را به خوبی روشن نماید.
عمر مفید بالایی داشته باشد و بازده واثربخشی آن نیز بالا باشد.
با توجه به موارد گفته شده و مقایسه انواع لامپ های روشنایی می توان نتیجه گرفت که لامپ های ال ای دی جزو مناسب ترین لامپ ها هستند.این لامپ ها بسیار مقرون به صرفه و بسیار کم مصرف هستند.همچنین این لامپ ها دوام بالایی داشته و عمر متوسط آنها بین 10 تا 20 سال است.
نمونه ای از لامپ های ال ای دی کم مصرف را می توانید در سایت شرکت تبلور نور شرق (TNS)مشاهده نمایید.